Wat is duurzame kleding?

Wat is nu eigenlijk duurzame kleding? Duurzaam betekend 'bedoeld om lang mee te gaan'. De term duurzaam heeft betrekking op mode die geproduceerd of verkregen is op een manier die het milieu en de natuur zo min mogelijk belast. Duurzaamheid is het zorgen voor evenwicht tussen mens, milieu en economie om de aarde niet uit te putten. Voor nu, maar ook voor de komende generaties.

Het voorzien in onze eigen behoeften moet dus in evenwicht zijn met dat wat de aarde aankan. Echter, de kledingindustrie is de op één na meest vervuilende industrie ter wereld, dus het is een must om duurzame kleding de nieuwe norm te maken. Net zo vaak kleding kopen als de modetrends wisselen is niet goed voor mens en milieu. De verleiding is soms groot want in winkels spot je steeds nieuwe kledingcollecties, deze zogenaamde 'fast fashion' zorgt voor veel verspilling, afval en oneerlijke productie. En daar kunnen we wat aan doen. Duurzame kleding is de afgelopen jaren enorm in opkomst. Bijna ieder modemerk wil eraan meedoen en biedt een duurzame of 'groene' collectie aan en wil bijdragen aan een meer duurzame mode industrie. 

New Angels sweaters van biologisch katoen

Greenwashing - als een kledingmerk zicht 'groener' voordoet dan het is...

Het klinkt mooi in theorie, maar wat is duurzame mode in de praktijk? Modemerken draaien de PR-machine op volle toeren, want zorg voor een 'goed' duurzaamheidsbeleid (mooie termen op papier), sluit je aan bij verschillende duurzame keurmerken, en heb vooral de doelstellingen om je CO2-uitstoot te verlagen. Sommige mode merken scoren goed op duurzaamheidslijstjes, maar zijn niet transparant over wat er achter de schermen gebeurt. Op papier lijkt het allemaal zo mooi, maar de werkelijkheid is anders. Zo is 'greenwashing' een serieus probleem in modeland. Hierbij wordt kleding die niet zo duurzaam is, wel als zodanig gepresenteerd. Pure marketing dus, een verkooptruc. Soms komt het in het nieuws als ze door de mand vallen. Uit onderzoek van Quartz bleek dat kledinggigant H&M valse milieuscores verspreidt. H&M gebruikt de Higg-scores al jaren. Duurzaam shoppen wordt voor consumenten niet makkelijk gemaakt. Er is een oerwoud aan keurmerken in de supermarkt, en ook in de kledingindustrie sijpelen duurzame labels door.

Duurzame kleding

Eerlijke kleding is kleding die wordt geproduceerd met respect voor mens en milieu. Dit betekent: goede arbeidsomstandigheden, een redelijke vergoeding voor de arbeid, geen kinderarbeid, en gebruik van producten die het milieu zo min mogelijk schaden. Je kunt dit kijken of het merk of kledingstuk is voorzien van een keurmerk. Alle keurmerken voor duurzame kleding hebben strenge eisen en controles. Net zoals voor voeding zijn er ook kleding keurmerken. Een organisatie die dit keurmerk beheert stelt bepaalde eisen op. Denk bijvoorbeeld aan het niet gebruiken van bepaalde chemicaliën in de stof. Zodra een kledingmerk aan deze eisen voldoet kunnen zij het keurmerk aanvragen. In deze blog vind je een compleet overzicht van alle keurmerken voor kleding en textiel.

Ook tweedehands kleding valt onder eerlijke kleding. Als bestaande kleding langer gebruikt wordt, hoeft er minder nieuwe kleding geproduceerd te worden. En dat is weer beter voor het milieu. Het is al gedragen en gewassen, alhoewel sommige kleding in tweedehands kledingwinkels nog een kaartje hebben omdat het nooit is gedragen door de eerste eigenaar. De miskoop van de één, is de gouden vondst van de ander ;) Tweedehands kleding is niet alleen beter voor het milieu, het is ook beter voor je portemonnee. Koop je iets tweedehands, dan verleng je de levensduur van een kledingstuk. Door kleding niet weg te gooien, maar tweedehands (of inmiddels derdehands) aan te bieden, draag je niet bij aan de grote hoeveelheden afval die belastend zijn voor het milieu. Het kledingstuk krijgt een tweede leven. Voor alles wat je tweedehands koopt of verkoopt, hoeft er niet iets nieuws te worden gemaakt. Naast tweedehands kleding kopen, kun je ook kleding ruilen of huren. Huren kan handig zijn voor bijvoorbeeld feestkleding. 

Koop je liever nieuwe kleding? Dan is het ook duurzaam als je kleding koopt van goede kwaliteit. Deze kledingstukken blijven immer langer mooi, en kunnen nog generaties na jou worden gedragen. Duurzame kledingmerken werken doorgaan met kwalitatief goede stoffen, zoals New Angels. Deze stoffen blijven mooi na vaak dragen en vaak wassen. Kleding voor nu en in de toekomst dus. 

Katoen is een zachte, eencellige vezel, die uit de opperhuid (epidermis) van de zaden van de katoenplant (Gossypium) groeit.

Alle milieuvriendelijke stoffen op een rijtje 

Als je nieuwe kleding koopt, kijk dan even waar het van gemaakt is. Polyester, katoen, Acryl, bamboe of linnen? Dat is nog maar een kleine selectie van stoffen die worden gebruikt voor kleding. De stoffen verschillen van elkaar in eigenschappen, productie maar ook in duurzaamheid. Niet elke stof is even duurzaam.

Synthetische stoffen kun je beter vermijden, deze vervuilen enorm (polyester is gemaakt van aardolie) en het draagcomfort is ook niet optimaal. Het kan statisch en plakkerig aanvoelen, en het kan huidirritatie geven. Het is beter om voor natuurlijke (plantaardige) grondstoffen te kiezen, zoals biologisch katoen, hennep, wol, bamboe, vlas (linnen) of hout. Inderdaad: hout. Van bomen kun je zelfs de meest duurzame stof maken die er op dit moment bestaat, namelijk lyocell (Tencel) en EcoVero. Het hout komt uit duurzame bossen en het gebruikte water en chemicaliën worden opgevangen en hergebruikt. Zeer milieuvriendelijk dus, en het voelt ook nog eens zijdezacht aan.

Van grondstof tot kledingstuk - de lange reis van jouw kledingstuk

Mens-en dierenleed voor onze kleding

Wereldwijd werken miljoenen mensen in de kledingindustrie, en niet allemaal in veilige en gezonde omstandigheden, en met voldoende salaris. Het is iets om rekening mee te houden als je een eerlijke kledingkeuze wil maken. Hetzelfde geldt voor dierenleed, bij de productie van wol, zijde, dons en leer. Dat dit niet diervriendelijk gebeurt lees je in deze blog. Klimaatverandering, landgebruik, waterverbruik, microplastic en chemische middelen tasten de gezondheid en het leefgebied van mens en dier (enorm) aan. Om een meer duurzame mode industrie te verwezenlijken is het noodzakelijk dat we merken steunen die zich inzetten voor eerlijke kledingproductie en gebruik maken van (plantaardige) duurzame materialen. 

Het is intussen geen geheim meer dat de kledingindustrie barre arbeidsomstandigheden in de hand werkt. Onveilige fabrieksgebouwen, te lange werkdagen en kinderarbeid zijn vandaag nog steeds veeleer een normaliteit dan een uitzondering. Textielarbeiders werken vaak 60 tot 90 uur in één week en kinderen worden nog al te vaak als arbeidskracht ingeschakeld op katoenplantages.

Giftige stoffen in je kleding

Bij het bewerken van sommige textielsoorten worden chemische middelen ingezet, zoals oplosmiddel of chroom. Als deze giftige stoffen weglekken kan dat leiden tot grote schade aan het milieu. Bij het verbouwen van niet-biologisch katoen worden veel kunstmatige bestrijdingsmiddelen gebruikt. Dit leidt niet alleen tot een zwaar verontreinigd bodem (en dus drinkwater) maar er blijven ook deeltje chemicaliën achter in de garen. Tel daarbij op dat bij het verven van de lappen stof ook weer chemische (verf) middelen worden gebruikt, wat er nog in kan zitten als jij het koopt. Je ruikt het wel eens, nieuwe kleding kan een nare geur hebben. Tijdens het productieproces, of soms pas wanneer de broeken richting de winkels gaan, wordt er aan de kleding een chemisch (soms zelfs licht giftige) stof toegevoegd. Het doel van het toevoegen van deze middelen aan kleding is om schimmel, bacteriën, vocht, vlekken en kreuken tegen te gaan. Daarom is het soms nodig om je nieuwe niet-duurzame kleding eerste goed te wassen voordat je het gaat dragen. Bijkomend voordeel van tweedehands kleding is dat alle restjes rotzooi er wel uit gewassen zijn tegen de tijd dat jij het gaat dragen.

Biologische en gifvrije kleding van New Angels

Vervuiling, verspilling en extreem waterverbruik

De mode-industrie is verantwoordelijk voor de productie van 20 procent van het wereldwijde afvalwater. en 10 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot – meer dan de uitstoot van alle internationale vluchten en zeescheepvaart samen. De grootste factor van de CO2 uitstoot is de afstand van onze kleding: 60% wordt geproduceerd in ontwikkelingslanden. Niet alleen drukt dat de prijzen, ook zijn bepaalde wetgevingen daar veel lakser. Eénmaal geproduceerd wordt de kleding naar andere landen verscheept. De vrachtschepen die hiervoor gebruikt worden stoten veel CO2 uit, mede omdat hier weinig regelgeving rond bestaat. Naast het vervoer, is de productie zelf ook verantwoordelijk voor een groot deel van de CO2 uitstoot. De energie die in fabrieken van de producerende landen gebruikt wordt is vaak afkomstig van steenkool. Goedkoop, maar er komen veel schadelijke stoffen bij vrij.

'De CO2-uitstoot van de textielsector is groter dan de luchtvaart en scheepvaartindustrie bij elkaar', zegt Pauline Grange in het rapport Fashion eyes sustainability via the circular economy. 'Het is ook zeker niet alleen de CO2-uitstoot die zorgen baart, maar ook het afval en het waterverbruik. De textielindustrie verbruikt 79 miljard m3 zoet water per jaar en veroorzaakt daarmee 20% van de industriële watervervuiling. Bovendien produceert de wereldwijde mode-industrie ongeveer 53 miljoen ton vezels per jaar, waarvan meer dan 70% op stortplaatsen of in verbrandingsovens terechtkomt. Minder dan 1% wordt hergebruikt om nieuwe kleren te maken.' 

Topmerk Nike gaf in zijn duurzaamheidsrapport aan dat 73% van het totale waterverbruik bij de productieprocessen naar de teelt van katoen gaat. Om een jeansbroek te produceren is er gemiddeld 8000 liter water nodig. Voor een katoenen T-shirt is dit gemiddeld 2400 liter. Ter vergelijking: een gemiddelde douchebeurt verbruikt 40 liter water. Dat zijn heel wat douchebeurten in één broek of T-shirt.

Het waterverbruik op zich is al behoorlijk belastend, daarbij komt ook nog eens de vervuiling van het water. Ongeveer 20% van de wereldwijde vervuiling van schoon water wordt veroorzaakt door de verf en andere middelen die de textielindustrie gebruikt. De textielindustrie wordt beschouwd als de belangrijkste vervuiler van water. Door het proces wordt een grote hoeveelheid water met giftige afvalstoffen uitgestoten. Elk jaar wordt 1,9 miljard liter drinkwater gebruikt om kleding te verven, om het vervolgens zonder zuiveren opnieuw in de rivier te dumpen. Door de vervuiling van dit water worden mensen ernstig ziek, sterven er dieren en gaat onze natuur kapot.

Ondanks de harde cijfers is natuurlijk niet alles gelijk al verloren. We zijn zelf verantwoordelijk voor onze keuzes en ook in de kledingindustrie geldt het economische principe van vraag en aanbod. Als je nieuwe kleding koopt, koop dan duurzame kleding.

Biologische kleding van New Angels

Biologische kleding

Biologisch is milieuvriendelijk en gifvrij. Belangrijke factoren zijn het vermijden van het gebruik van bestrijdingsmiddelen, pesticiden en chemicaliën. Er wordt ook rekening gehouden met diervriendelijkheid. Het gifvrij werken is beter voor de boeren maar ook voor jou, jij draagt het immers de hele dag op je huid.

Het natuurlijk verven van textiel

Textiel kun veilig verven met planten. Door de wortels, bladeren, bloemen of schors van een plant in een pan met water te doen, te koken en te weken met de stof, ontstaan de mooiste kleuren. Dit kun je zelf thuis doen. Kurkuma bijvoorbeeld, is gezond om te eten, maar is ook een sterke kleurstof. Je hebt het vast wel eens op je handen gehad, het geeft gele vlekken die er niet zo makkelijk af gaan. 

Microplastics in water

Synthetische kleding is best een probleem, want als je dit wast komen er door slijtage hele kleine deeltjes plastic vrij. Deze microdeeltjes van kunststoffen noem je microplastics. Per wasbeurt komen er ongeveer 600.000 tot 18 miljoen kledingvezels in het waswater terecht. Zowel wasmachines als rioolzuiveringsinstallaties kunnen deze microplastics niet allemaal opvangen waardoor ze in onze rivieren en zeeën terechtkomen.

Door het wassen van kleding komen er jaarlijks ongeveer 500.000 ton aan microvezels vrij. Dit staat ongeveer gelijk aan 50 miljard plastic flesjes. Microvezels zijn kleine deeltjes plastic die niet afbreekbaar zijn. Verreweg de grootste boosdoener hiervan is de stof polyester. Dit kun je eenvoudig tegen gaan door geen synthetische kleding meer te kopen, dragen en wassen. Door over te stappen op natuurlijke stoffen, voorkom je extra microplastics in ons water. Denk aan duurzame natuurlijke stoffen zoals, biologisch katoen, hennep, bamboe of ramie. 

Natuurlijke vezels komen van planten, wol of draad uit de natuur. De bekendste voorbeelden zijn katoen, wol, bamboe, zijde en linnen.

Duurzame kleding betekend ook dat de makers een eerlijk loon krijgen

Duurzaam betekent: rekening houdend met andere mensen, de aarde, het klimaat en generaties na ons. Een duurzame manier van leven en werken is één van de beste strategieën tegen armoede en onrecht. Wie wil dat niet, een wereld waarin iedereen kan voorzien in zijn of haar basisbehoeften, gelijke kansen en mogelijkheden heeft en leeft binnen de grenzen van wat de aarde te bieden heeft. Dit is wat je noemt: ecologische en economische duurzaamheid.

We kopen tegenwoordig meer kleding voor minder geld. Grote winkelketens veranderen continu hun collecties, soms wel twaalf keer per jaar. Helaas komt die kleding vaak uit fabrieken in landen als Bangladesh, waar mensen werken onder zeer slechte arbeidsomstandigheden. Uit onderzoek van Oxfam Australia bleek dat slechts 4 procent van wat jij betaalt voor een shirt, terecht komt bij de maker. Stel dat je shirt dus 10 euro kost, dan gaat 40 cent daarvan naar iemand in een kledingfabriek. Helaas is er nog veel mis in de productieketen van kleding. Als je bewuster je kleding koopt, kun je uitbuiting van de makers voorkomen. Op deze manier geef je een duidelijk signaal naar kleding bedrijven en help je de industrie te veranderen.

Duurzame kleding is kleding die wordt gemaakt met behoud en aandacht voor de planeet, dier en mens. Diervriendelijkheid, eerlijke mensenrechten, het gebruik van materialen die minder impact hebben op het milieu en goede werkomstandigheden zijn daarbij belangrijk. 

Er zijn meerdere onderzoeken gedaan naar de impact van de mode industrie op ons milieu, daar komt uit dat verduurzamen echt nodig is. Snel wisselende must-haves, lage kwaliteit, overschot en verspilling zijn niet meer van deze tijd. Daarom kiezen we steeds vaker voor eerlijk geproduceerde kleding, biologische en milieuvriendelijke stoffen, of juist voor hergebruik zoals tweedehands kleding. Slogans als 'duurzaam', 'groen' en 'There is no planet B' doen het goed, want we willen allemaal bijdragen aan een betere wereld. We willen ook best iets meer betalen voor deze 'feel good' duurzame producten.

Wat doe jij? Lees jij de labels in kledingstukken voordat je het koopt? Is het voor jou belangrijk dat het eerlijk gemaakt is, of let je meer op de stof waarvan het gemaakt is? Maar, niet alles hoeft helemaal feilloos en perfectionistisch. Ik ben zelf groot voorstander van: alle beetjes helpen! Dus kies iets wat bij jou past en begin gewoon met iets kleins. Dan kan het niet fout gaan. Wordt je nieuwe kledingstuk een item van een mooi duurzaam kledingmerk?

Veel liefs,

Ingrid