Kleding gemaakt van soja

Het is zacht, stof gemaakt van soja. Ik heb het gevoeld en het is echt super zacht. Voor New Angels had ik diverse stofstalen opgevraagd, en de lapjes soja stof van sprongen er echt uit qua zachtheid. De prijs helaas ook... Omdat dit nog niet zo grootschalig wordt geproduceerd, is de prijs (nog) vrij hoog als je een kleine hoeveelheid soja stof wilt kopen, en in Nederland is het helemaal niet te koop.

Toch hoop ik ooit een jurkje of shirt te kunnen maken van soja stof. Straks kun je het vast ook in Europa kopen, wat al weer enorm scheelt in de prijs.

Textiel gemaakt van soja is milieuvriendelijk en vormvast. En, alhoewel het te kostbaar is voor kleine duurzaam modemerk zoals New Angels, is sojakleding redelijk betaalbaar zodra de grote kledingmerken er mee gaan werken.  Zij kunnen groter inkopen en grotere oplages kleding laten maken, wat het kledingstuk uiteindelijk goedkoper maakt. Van sojabonen tot kledingstuk. 

Soja stof wordt gemaakt van sojaproteïne die als restproduct overblijven na de productie van soja artikelen. Alles wat wordt gebruikt tijdens de productie van sojavezel is plantaardig en eco vriendelijk. De restanten die overblijven kunnen weer worden gebruikt als mest, het is volledig biologisch afbreekbaar. Alles kan gebruikt worden, er is geen verspilling. Kleding van soja is sterk, soepel, zacht en warm. Het voelt licht en luchtig en is zowel vocht absorberend als ventilerend. Geweldige eigenschappen!

Sojaplant. De sojaboon is een peulvrucht, afkomstig van de sojaplant (Glycine max), die als grondstof voor veel sojaproducten wordt gebruikt.

Soja stof kopen voor kleding

Om soja stof te kopen moet je een heel stuk over de grens. Mijn ervaring is dat je soja stoffen in China en India kunt kopen, maar niet in Europa en Nederland. In India en China zijn ze lichtjaren verder wat betreft innovatieve stoffen voor textiel, want bij de Indiase leverancier verkochten ze ook stoffen gemaakt van banaan, rozen, lotus, sinaasappel en melk. Om maar even een wat te noemen, want OMG: alles lijkt wel mogelijk!

Mocht jij wel ergens sojastoffen hebben gezien, laat dit dan a.u.b. weten in de comments hier onder de blog, want ik ben reuze benieuwd waar je dat kunt kopen! Om nu een kleine hoeveelheid te kopen bij een stoffen groothandel moet je wat dieper in de buidel tasten, en dan komen daar de internationale verzendkosten, BTW en inklaringskosten nog bij. En dan heb je nog maar een witte stof, want het op kleur verven kost weer extra. 

Sojabonen vezels voor mode en textiel

Hoewel de sojavezel nog een relatief onbekende keuze is voor de textielproductie, vonden de eerste onderzoeken naar deze vezel al plaats in Japan in de jaren 1940 en in de Verenigde Staten in 1945. Er is geëxperimenteerd met het maken van soja textiel. Soja bestaat uit eiwitten. Men wilde garen maken van de eiwit vezels, net zoals bij zijde en wol. Maar hoewel de productie een succes was, werd de vezel nooit commercieel geproduceerd. De redenen hiervoor waren onder meer de opkomst van aardolie, die vanwege de lage verwerkingskosten een van de belangrijkste grondstoffen werd voor de productie van synthetisch textiel zoals polyester en nylon. Maar met de groeiende milieuzorgen en de vraag naar meer duurzaamheid, is ook de interesse in alternatieve vezelproductie, zoals sojavezel, toegenomen. Nu dat de olieprijzen sterk zijn gestegen, en de milieukosten ook steeds zwaarder meewegen, is soja weer in de kijker gekomen van textielbedrijven. Soja vezels voor textiel zijn gemaakt van de peulen van sojabonen, een restproduct bij de soja voedselindustrie.

Nieuwe soja kleding stof van voedselafval

In tegenstelling tot eiwitten van wol of zijde, is er voor het maken van soja eiwit weinig ruimte nodig. Voor zijde zijn heel veel moerbeiboom (bladeren) nodig, waar de zijde rupsen van kunnen eten, en bomen hebben veel ruimte nodig. Voor schapenhouderijen en de productie van wol is ook erg veel ruimte nodig, de schapen willen in de wei rondlopen en er zijn stallen nodig. Ook is er grasland nodig om te hooien, om aan de schapen te voeren in de winter. Vezels van soja daarentegen, zijn een bijproduct van de productie van voedsel. Dus wat dat betreft kost het maken van soja textiel geen extra ruimte op onze planeet. De grondstof is er immers al, en het is zelfs nog mooier: het is een afval product wat anders zou worden weggegooid. Het scheelt niet alleen ruimte, maar het scheelt ook in de afvalberg. Win-win!

Van sojaplant tot kleding

Sojavezel wordt gemaakt van de bijproducten van de sojaverwerking en de productie van tofu en sojamelk. Soja textiel wordt beschouwd als een door de mens gemaakt cellulosemateriaal (= plantaardige vezel), wat betekent dat het een chemische behandeling moet ondergaan om van een plant in garen te worden omgezet. Een positief aspect is dat de chemicaliën die worden gebruikt tijdens het productieproces van sojavezels grotendeels worden hergebruikt, waardoor het bijna een gesloten productie is, ook wel een closed-loop productie genoemd. Om sojavezel te produceren, worden de eiwitten in de sojabonen afgebroken door ze bloot te stellen aan hitte, alkaliën of enzymen, en vervolgens gefilterd en tot lange strengen gesponnen.

In sommige gevallen wordt formaldehyde gebruikt om de vezels te verlengen en de kreukweerstand van de stof te vergroten. Als dit het geval is, is het productieproces natuurlijk niet zo milieuvriendelijk en ook niet veilig voor kledingarbeiders, aangezien formaldehyde is geclassificeerd als waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens. Om sojavezel op een niet-toxische manier te produceren, moet de behandeling in plaats daarvan worden uitgevoerd met middelen die geen formaldehyde bevatten.

Voordelen van soja kleding

Sojavezel heeft een aantal positieve eigenschappen in vergelijking met andere materialen. Allereerst heeft het een zeer zachte textuur en wordt het vaak vergeleken met zijde - sommigen kennen het misschien zelfs onder de naam "sojazijde". Tegelijkertijd is het aanzienlijk goedkoper dan zijde, zeer duurzaam en onderhoudsvriendelijk. Stof gemaakt van sojavezel heeft betere absorberende eigenschappen dan katoen en is ook beter ademend. Het heeft een ideale mix van mechanische eigenschappen, waarbij de eigenschappen van natuurlijke vezels (bijv. vochtopname, luchtigheid, zachtheid) worden gecombineerd met die van synthetische vezels (bijv. goede anti-kreuk eigenschap en korte droogtijd). Sojavezel is ook goed voor de huid, aangezien het 18 verschillende aminozuren bevat die gunstig zijn voor het menselijk lichaam. Het is gemaakt van een goedkope grondstof die overal verkrijgbaar is en daarom relatief goedkoop om te produceren.

Is soja duurzaam?

Maar naast de geweldige mechanische eigenschappen zijn er ook enkele nadelen van sojavezel. Het merendeel van de soja (ongeveer 70%) wordt momenteel verbouwd in China, waar het gebruik van genetisch gemodificeerde soja heel gebruikelijk is - een kwestie waarmee zeker rekening moet worden gehouden bij het beoordelen van de duurzaamheid van deze vezel. Daarnaast zijn er grote hoeveelheden water en bestrijdingsmiddelen nodig voor de teelt van conventionele soja. Het is ook bekend dat regenwouden worden gekapt om soja te verbouwen, wat op zijn beurt leidt tot een snelle verandering van het milieu en vernietiging van leefgebieden. Ongeveer 75% van de totale sojaproductie wordt echter gebruikt voor het voeren van dieren. Dit betekent dat er dringend verandering nodig is in ons veehouderijsysteem als we de impact van sojateelt willen verminderen. Belangrijk is dat de biologische teelt van soja wordt gestimuleerd.

De productie van sojavezels daarentegen is gewoon het gebruik maken van een bijproduct dat anders verloren zou gaan, afval dus. En het gebruiken van afval als nieuwe grondstof is juist een goede zaak. 

Elke producent heeft zijn eigen productiemethoden en met het ontbreken van duidelijke definities of certificeringen is het vrij moeilijk om sojavezel te classificeren als een "duurzame" of "niet-duurzame" vezelkeuze. Maar omdat het is gemaakt van een bijproduct, verbruikt de productie van sojavezel natuurlijk minder hulpbronnen dan andere vezels. Dus zolang de hulpstoffen en aanvullende middelen die tijdens het productieproces worden gebruikt, milieuvriendelijk zijn, kan sojavezel inderdaad als een duurzamere optie worden beschouwd dan synthetische vezels of conventioneel katoen, die beide sterk afhankelijk zijn van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen zoals water en olie.