De problematiek in de modeindustrie, en dan met name van de zogenoemde 'fast fashion', worden de laatste jaren steeds duidelijker. Kleding wordt in een steeds sneller tempo en in de meest onmenselijke omstandigheden gemaakt. Het klinkt misschien ver-van-je-bed, maar ook vandaag de dag vindt er nog kinderarbeid en uitbuiting plaats in modeland.
De gebruikte chemicaliën tijdens de productie en de overschotten en afvalbergen moeten ook niet worden onderschat. Fast fashion heeft een enorme impact op onze medemens, de natuur en onze planeet.
En daarom is het belangrijk om te weten welke kleding hier aan bijdraagt, en welke kleding en labels voldoende moeite doen om die problematiek aan te pakken en slow fashion kleding aanbieden. Dit is handig om te weten wanneer je weer in een (web) winkel komt, en je zelf kan beslissen of je hen nog wilt steunen met je aankoop of dat je liever voor een duurzaam merk kiest. Deze website verzameld voor jou alle eerlijke kledingmerken die slow fashion en duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan. In deze blog zal ik je uitleggen waar je zelf op kunt letten als je spontaan tegen een leuke shirtje aanloopt en je jezelf afvraagt of het wel voldoet aan jouw wensen. Handig om te weten. Hoe herken je fast fashion??
Fast fashion wordt in grote hoeveelheden gemaakt, is zeer trendgevoelig en erg goedkoop. Goede kwaliteit is minder van belang. Het staat dan ook voor de huidige maatschappij waarin massaconsumptie de norm is. Slow fashion gaat juist om kwaliteit, tijdloze ontwerpen, een eerlijke productie en duurzaamheid. Slowfashion is daargaans luxer en niet spotgoedkoop.
De betekenis van fast fashion
Fast fashion is kleding die zo snel mogelijk in de winkels ligt. Door de hoge omloopsnelheden en snelle wisselingen van het assortiment blijven klanten komen en kopen. Binnen twee weken kan een kledingstuk van de tekentafel in de winkel liggen. Dit kun je ook als voordeel zien, want de oplages zijn kleiner en heel erg gericht op de modetrend van dát moment, dus er zijn minder overschotten die op de afvalberg kunnen belanden.
Fast fashion kleding wordt doorgaans ook zo goedkoop mogelijk geproduceerd, om tegen spotprijzen te kunnen verkopen en zo de concurrentie te slim af te zijn. Dit komt allemaal onder de noemer 'fast fashion'. Goedkope kleding die snel in elkaar is gezet, van slechte kwaliteit stoffen, wat na een paar keer wassen al uit elkaar valt van ellende. Niet de kwaliteit, maar de kwantiteit doet ertoe. Het wordt ook wel wegwerpkleding genoemd, want na een paar keer dragen wordt het vaak al weer weggegooid. Fast fashion is absoluut niet duurzaam, en zet aan tot verspilling. Snel kopen, veel kopen, en bijna direct weer weg doen.
Om dat proces zo snel en goedkoop mogelijk te houden wordt niets en niemand bespaard. Fast fashion heeft daardoor nogal een impact op onze wereld, met name op het deel wat de kopers niet zien. De industrie draagt namelijk bij aan:
- Milieuvervuiling: katoenproductie neemt 16 procent van het wereldwijde insecticide- en zes procent van het wereldwijde pesticideverbruik in beslag. Veel van deze chemicaliën worden in rivieren, meren en zeeën geloosd. En dat vormt een ernstige bedreiging voor ons kwetsbare ecosysteem én voor de gezondheid van de mens.
- Waterverspilling: katoen is een natuurlijk materiaal maar vooral een dorstig plantje. Voor de productie van een spijkerbroek is 7.000 tot 15.000 liter water nodig. Daarvan kan een mens veertig (!) jaar drinken.
- CO2-uitstoot: textiel is goed voor 10 procent van de wereldwijde CO2–uitstoot.
- Afvalberg: alleen al in Nederland gooien we jaarlijks zo’n 135 miljoen kilo textiel weg.
Het goede nieuws is: jij hoeft daar niet aan bij te dragen. Maar daarvoor moet je wel een beetje moeite doen. Tegenover fast fashion staat namelijk slow fashion.
Slowfashion
Duurzaam, eerlijk, fair, groen, eco, organic, sustainable. Er zijn allerlei termen voor kleding die op een betere manier tot stand gekomen is. Zo ook de eigenlijk alles omvattende term: slow fashion. Slow fashion is de tegenhanger op de huidige fast fashion kledingindustrie. Fast fashion is ontstaan in de jaren ’70 van de vorige eeuw toen de productie van kleding werd uitbesteed aan ontwikkelingslanden in Azië.
De benaming fast fashion is gebaseerd op de elkaar snel opvolgende kledingcollecties van goedkope kleding. Veel kleding die in de Nederlandse winkels hangt (Zara, H&M, Primark) wordt gemaakt in lagelonenlanden zoals China en Bangladesh, omdat de kosten hier veel lager liggen dan in Europa. De vele productie van kleding en de wens om zo goedkoop mogelijk te produceren leidt tot ongewenste effecten voor mens en milieu. Denk hierbij aan slechte arbeidsomstandigheden, zoals lange werkdagen in ongezonde, onveilige fabrieken voor een hongerloon, kinderarbeid, gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen om katoen te verbouwen, CO2-uitstoot en het vele verbruik van water en energie tijdens productie.
Kortom, de mode-industrie heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een van de meest vervuilende (alleen de olie-industrie is erger) en mensonvriendelijke bedrijfstakken die er zijn.
Het begrip slow fashion is in 2007 ontstaan en bedacht door Kate Fletcher, professor van University Arts Londen. Slow fashion is niet op snelheid gebaseerd maar op kwaliteit. Het staat voor ontwerpers, inkopers, retailers en consumenten die zich bewust zijn van de impact van hun beslissingen op mens en milieu. Daarbij staat slow fashion niet op zichzelf, maar is het een onderdeel van een levensstijl. Gelukkig zijn steeds meer mensen geïnteresseerd in het maken van betere keuzes en het verhaal achter een product. We worden al steeds bewuster in algemene zaken als afval scheiden, minder vlees eten en het kiezen voor biologische producten in de supermarkt. Zo ook met onze kledingkeuzes, je wilt niet bijdragen vervuiling, leed en kinderarbeid. Slow fashion is inspirerend, innovatief en fashionable. Het is bereikbaar, alleen weet nog niet iedereen hoe.
Hoe herken je een fast fashion merk?
1. Fast fashion merken hebben korte doorlooptijden
Het feit dat ze razendsnel kleding ontwikkelen en in de rekken kunnen krijgen is het meest typerend aan een fast fashion merk. Ze surfen zonder schroom op de trendgolf en deinzen niet terug om buitenlandse fabrieken tegen elkaar uit te spelen voor de laagste prijs en de snelste levertermijn. Met alle gevolgen van dien.
2. Ze gebruiken goedkope materialen van lage kwaliteit
Om de snelheid te kunnen volhouden en om zo veel mogelijk winst op te strijken, kiezen fast fashion merken keer op keer voor stoffen van lage kwaliteit. Je wilt niet weten welke torenhoge marge’s ze rekenen voor hun kleding. Hoe blij je ook was met je trendy aankoop, hoe sip je zal zijn als je merkt dat je kledingstuk het na enkele wasbeurten al begeeft. Dit is niét normaal. Goede kleding is namelijk gemaakt om jarenlang plezier van te hebben. Ook luxe kledingmerken waarbij je honderden euro’s neertelt voor een outfit, maken niet per se gebruik van kwalitatieve stoffen. Het blijft opletten geblazen.
3. Ze hebben vele verschillende stijlen in hun collectie
De mode wordt over het algemeen gedicteerd door dé modetrend van het seizoen, die vaak ontstaan op de catwalk. Fast fashion merken volgen deze nieuwe ontwikkelingen op de voet. Zodra een overduidelijke trend zich ontwikkeld, creëren ze razendsnel verschillende items zodat jij ze als de bliksem zo snel in de winkelrekken ziet hangen. Culottes, crop tops, dungarees, off shoulder jurken, bomber jackets en dierenprints zijn hier allen voorbeelden van. Bijna iedereen onder ons is er gevoelig aan, want trendy zijn of er mooi uit zien voelt nu eenmaal goed. Dat zeggen alle modemerken en modemagazines tenslotte. Of houden we onszelf eigenlijk voor de gek? Trends zijn tenslotte uiterst tijdelijk, zijn dé trigger voor impulsaankopen en miskopen.
4. Ze doen voortdurend aan uitverkoop, aanbiedingen en sales
Korting op een select aantal items waarbij tijdsdruk wordt uitgeoefend, Black Friday, Werkelijk alle excuses zijn goed om een korting te geven en zo hun verkoop een boost te doen geven. De vele promoties en sales zijn heel kenmerkend voor fast fashion, ze willen immer van hun overschotten af voordat de nieuwe collectie eraan komt. Wees voor jezelf bewust van volgende tactieken die jou doen geloven dat je een geweldige deal te pakken hebt. Hier twee van de tactieken:
- Winkels (en niet enkel de modeketens) trekken heel sneaky vlak voor de uitverkoop de prijs omhoog, zodat het prijsverschil en het voordeel van de aanbieding groter lijkt. Wees jezelf ervan bewust dat ook met torenhoge kortingen, de verkopers er steeds voor zorgen dat ze op het einde van de rit nog steeds genoeg verdienen.
- Zie je een gigantische stapel kleding met korting tot wel 70%? Stel jezelf gerust de vraag hoe het zit met de kwaliteit van het kledingstuk in kwestie. Het kan gaan om kledingstukken die speciaal voor de uitverkoop werden gemaakt of waarmee de verkopers (al jaren) zijn blijven zitten. En zelfs met deze kortingen lijden ze er geen verlies op.
5. Fast fashion merken zijn niet transparant over hun productieketen
Waar komt de kleding vandaan en door wie is het gemaakt? Daar besteden ze geen of amper aandacht aan. In sommige gevallen wordt er zelfs niet vermeld uit welke stof het kledingstuk in kwestie wordt gemaakt. Ze leiden je waarschijnlijk liever af met fancy one liners, grote kortingen of knappe beelden. Lekker zacht stofje en leuke prijs, dan is het goed toch? Maar wie heeft dit in elkaar genaaid voor jou? Kan hij of zij rondkomen van het salaris, ondanks het vele overwerken? En hoeveel gif zit er in jouw nieuwe shirtje? Vertellen ze er überhaupt iets over op hun website?
6. Ze gebruiken 'duurzaam' alleen als een verkooptool
Zodra een kledingmerk de woorden ‘groen’, ‘duurzaam’ of ‘eco-vriendelijk’ gebruikt, geloof hen dan niet gelijk op hun woord. Kijk altijd wat verder dan de mooie woorden en bekijk hun website even. Kijk naar de verschillende materialen die ze gebruiken en of ze duurzaamheid tot de core van hun modemerk betrekken. Kijk of ze transparant communiceren over hun productieketen. Neus eens in hun 'about' pagina. Durf zelf op onderzoek te gaan als consument. Durf nieuwsgierig te zijn en vragen te stellen als je het antwoord niet op hun website vindt. Bovendien is een merk nog lang niet duurzaam wanneer het hier en daar stoffen zoals biologisch katoen of tencel gebruikt. Ookal zijn dit kleine stapjes in de groene richting, het maakt het hele merk nog niet duurzaam.
Uit dit onderzoek is gekomen dat de Nederlandse consument gemiddeld 46 nieuwe kledingstukken per jaar koopt.
Waarom we fast fashion blijven kopen
Ondanks dat we allemaal beseffen dat wanneer een shirtje vijf euro kost, iemand anders daar de prijs voor betaalt, blijven we massaal shoppen bij fast fashion ketens als Zara, H&M en Primark. Waarom doen we dat toch? Het heeft drie oorzaken:
- Wat er in de fabrieken gebeurt blijft voor ons onzichtbaar en onvoorstelbaar. Paul McCartney’s uitspraak ‘Als slachthuizen glazen wanden hadden, zou iedereen vegetarisch zijn…’ geldt zeker niet alleen voor de vleesindustrie. Helaas hebben zowel de fabrieken als de slachthuizen geen glazen wanden.
- In onze hersenen wordt iets getriggerd waardoor we simpelweg gelukkig worden als we een koopje scoren. We lijken daardoor te vergeten hoe dat koopje zo goedkoop is geworden.
- Door de opkomst van fast fashion-ketens kennen we de eerlijke prijzen voor kleding niet meer. We vinden honderd euro voor een spijkerbroek veel. Terwijl als we beseffen hoeveel mensen aan zo’n broek hebben gewerkt, dat een veel normalere prijs is dan dertig euro.
Hoe nu verder? Vergeef jezelf allereerst voor je 'slechte' aankoop en begin vandaag met het verbeteren van je fashion leven. Een paar tips tegen fast fashion: koop je kleding bij merken die kleding produceren op een duurzame en eerlijke manier. Of koop gewoon helemaal niets nieuws en shop alleen tweedehands, bijvoorbeeld via Vinted of ReShare Store en maak je niet alleen de wereld, maar ook een ander blij.
Waar koop je slow fashion kleding?
Veel liefs,
Ingrid
Reactie plaatsen
Reacties